Tariq Ali, Phil Evans, Introducing Trotsky and Marxism

Trocki to jedna z tych postaci, wobec których zdania są od dawna ustalone i podzielone. Dla komunistów to bohater, który zniknął z historii za sprawą knowań Stalina, z kolei dla przeciwników politycznych zaś zwykły morderca, będący jednym z architektów bolszewickiej Rosji. Czy można o nim dziś pisać normalnie, bez emocji? Okazuje się, że nawet komiks poświęcony postaci Trockiego nie może być wolny od propagandy.

Tariq Ali, Phil Evans, Introducing Trotsky and Marxism Trocki to jedna z tych postaci, wobec których zdania są od dawna ustalone i podzielone. Dla komunistów to bohater, który zniknął z historii za sprawą knowań Stalina, z kolei dla przeciwników politycznych zaś zwykły morderca, będący jednym z architektów bolszewickiej Rosji. Czy można o nim dziś pisać normalnie, bez emocji? Okazuje się, że nawet komiks poświęcony postaci Trockiego nie może być wolny od propagandy. Komiksowe przedstawienie postaci Trockiego i jego wpływu na dwudziestowieczną politykę może tylko pozornie dziwić. Żyjemy w czasach, kiedy to polityka historyczna Polski jest prowadzona za pomocą obrazkowych historii, na które znajdują się państwowe lub samorządowe pieniądze. Rzut oka na amerykańskie filmy wojenne lub niemiecki serial poświęcony tamtym wydarzeniom uzmysławia, że chyba nie ma innego wyjścia. Rządzi obraz i mem, nikt nie będzie chciał czytać opasłych tomów historycznych analiz, że o tekstach źródłowych nie wspomnę. Zamiast zatem lektury opasłej przecież autobiograficznej książki Moje życie, łatwiej sięgnąć po historyjkę, która w ciągu godziny uzmysłowi rolę, jaką odegrał w historii Lew Dawidowicz Trocki. Komiks został stworzony przez zacny duet, rysownik Phil Evans znany jest z innych dokonań, scenarzysta Tariq Ali to z kolei uznany w świecie znawca marksizmu. Pod tym względem niewiele można zarzucić tej pracy, oczywiście jeśli weźmie się pod uwagę cel, z jakim została stworzona. Gloryfikacja sposobu myślenia Trockiego jest nieco zbyt nachalna momentami, jawi się on jako jedyny godny następca Lenina, intelektualista i wizjoner. Nie ma w tej pracy ani chwili namysłu nad tym, do czego mogłoby doprowadzić wcielenie w życie idei „wszechświatowej rewolucji”. Na podstawie innych reżimów komunistycznych można dość bezpiecznie przypuszczać, że liczba ofiar i stan permanentnej wojny byłyby ogromne. Wiele się mówi o geniuszu Trockiego, zapominając o tym, że był po prostu słaby w odczytywaniu sygnałów z otoczenia. Autorzy podkreślają jego analizy rozwoju kapitalizmu, także te dotyczące II wojny światowej i Holocaustu, nie mówią jednak zbyt wiele o ewidentnej porażce w wewnętrznej rozgrywce ze Stalinem. Introducing Trotksy and Marxism to lekka i łatwa lektura o rzeczach wielkich. Nie trzeba być wyznawcą lewicowych idei, by docenić jej edukacyjną rolę. Warto jednak pamiętać, że jest to jednostronne przedstawienie tej postaci. Krytyczna lektura jest w tym momencie jak najbardziej wskazana. Skądinąd zawsze warto samodzielnie dowiedzieć się czegoś więcej. Lektura obrazkowej historii o życiu i ideach Trockiego może skłonić do dalszych poszukiwań.

Komiksowe przedstawienie postaci Trockiego i jego wpływu na dwudziestowieczną politykę może tylko pozornie dziwić. Żyjemy w czasach, kiedy to polityka historyczna Polski jest prowadzona za pomocą obrazkowych historii, na które znajdują się państwowe lub samorządowe pieniądze. Rzut oka na amerykańskie filmy wojenne lub niemiecki serial poświęcony tamtym wydarzeniom uzmysławia, że chyba nie ma innego wyjścia. Rządzi obraz i mem, nikt nie będzie chciał czytać opasłych tomów historycznych analiz, że o tekstach źródłowych nie wspomnę. Zamiast zatem lektury opasłej przecież autobiograficznej książki Moje życie, łatwiej sięgnąć po historyjkę, która w ciągu godziny uzmysłowi rolę, jaką odegrał w historii Lew Dawidowicz Trocki.

Komiks został stworzony przez zacny duet, rysownik Phil Evans znany jest z innych dokonań, scenarzysta Tariq Ali to z kolei uznany w świecie znawca marksizmu. Pod tym względem niewiele można zarzucić tej pracy, oczywiście jeśli weźmie się pod uwagę cel, z jakim została stworzona. Gloryfikacja sposobu myślenia Trockiego jest nieco zbyt nachalna momentami, jawi się on jako jedyny godny następca Lenina, intelektualista i wizjoner. Nie ma w tej pracy ani chwili namysłu nad tym, do czego mogłoby doprowadzić wcielenie w życie idei „wszechświatowej rewolucji”. Na podstawie innych reżimów komunistycznych można dość bezpiecznie przypuszczać, że liczba ofiar i stan permanentnej wojny byłyby ogromne.

Wiele się mówi o geniuszu Trockiego, zapominając o tym, że był po prostu słaby w odczytywaniu sygnałów z otoczenia. Autorzy podkreślają jego analizy rozwoju kapitalizmu, także te dotyczące II wojny światowej i Holocaustu, nie mówią jednak zbyt wiele o ewidentnej porażce w wewnętrznej rozgrywce ze Stalinem.

Introducing Trotksy and Marxism to lekka i łatwa lektura o rzeczach wielkich. Nie trzeba być wyznawcą lewicowych idei, by docenić jej edukacyjną rolę. Warto jednak pamiętać, że jest to jednostronne przedstawienie tej postaci. Krytyczna lektura jest w tym momencie jak najbardziej wskazana. Skądinąd zawsze warto samodzielnie dowiedzieć się czegoś więcej. Lektura obrazkowej historii o życiu i ideach Trockiego może skłonić do dalszych poszukiwań.

2 myśli w temacie “Tariq Ali, Phil Evans, Introducing Trotsky and Marxism

  1. Trocki był ciałem obcym w partii bolszewickiej (wstąpił do niej na chwilę przed tzw. rewolucją październikową) i nie cieszył się w niej popularnością. Niestety jak większość głównych twórców raju na ziemi był mordercą, zachęcam do przeczytania Pipesa.

    1. Czytałem wszystko Pipesa i są o wiele lepsze rzeczy niż jego książki, choć oczywiście – podobnie jak Suworow – ma ogromną reklamę i tyle. Zawsze przypominając sobie jego książki i jego pozycję wracam do oświadczenia z 1987 roku, w którym Pipes uważał, że ZSRR potrwa co najmniej 200 lat.

Dodaj komentarz